Yeni bir iş arayışındayken işverenin karşısına çoğu zaman CV'nizle çıkarsınız, sizi hiç tanımayan bir İK'cı, yönetici veya patron CV'nize bakarak sizle ilgili bir düşünceye sahip olur ve buna göre sizle devam edip etmeme kararı alır. Yani aslında iyi bir CV iyi bir ilk izlenim için çok önemlidir.
Bu yazıda yıllarca mülakat yapmış, 100'lerce CV incelemiş, 10'larca kişiye CV'sini düzenlemede yardımcı olmuş biri olarak bir CV için önemli gördüğüm şeyleri yazacağım.
CV'mi hangi araçla veya platformda hazırlamalıyım?
Ben yıllardır CV'mi Overleaf üzerinden yazıyorum. Birçok avantajı var, CV'me istediğim zaman istediğim yerden erişebiliyorum, siteye giriş yapıp indirebiliyorum. CV'mi LaTeX kullanarak yazmış oluyorum, bu sayede formatla ilgili neredeyse hiç sıkıntı yaşamıyorum ve ortaya çok şık bir CV çıkıyor. Son olarak da CV'min kopyasını oluşturup sadece belli kısımları değiştirdiğim yeni bir versiyon tutabiliyorum. Benim 1. önerim bu platformu kullanmak.
Bunun dışında birçok kişinin FlowCV kullandığını gördüm, kendi tecrübem yok ama insanların anlattığı kadarıyla Overleaf'teki avantajlar bunda da var. Belki Overleaf'a göre bir artısı LaTeX yazma zorunluluğu olmaması, kimisi için bu önemli olabilir, LaTeX öğrenmek istemiyor olabilirsiniz.
Son olarak da yine çok tecrübem olmasa ve ihtiyaç duymamış olsam bile ATS'ye uygun şekilde CV hazırlamak. ATS, bazı işe alımcıların kullandığı CV'leri otomatik inceleyen yazılımlara verilen genel isim. LaTeX kullandığınız zaman çıktısı .pdf oluyor ve ATS .pdf dosyasını en iyi şekilde "parse" edip inceleyemiyor. Bundan dolayı Microsoft Word kullanmak da bir opsiyon ve bunu da tercih eden büyük bir kitle var. Ben şahsen Word'den çıkan CV'leri beğenmiyorum ama kesinlikle yazmayın da demem.
Format nasıl olmalı?
Benim için mutlak CV formatı budur:
https://www.overleaf.com/latex/templates/rendercv-sb2nov-theme/gdspgtsnfncm
"Çok sade beğenmedim" diyen varsa da bunun bir tık daha renklisini öneririm: https://www.overleaf.com/latex/templates/rendercv-classic-theme/szbrrwnrfksk
Formattaki en önemli birkaç şey şunlar:
Sade ve şık bir format, okuması kolay oluyor.
Çift kolondan uzak durun. CV'ye bakan kişinin odağı bölünmüş oluyor.
Gereksiz renkli CV'lerden uzak uzak durun, en sevdiğim örnek şu: https://www.overleaf.com/latex/templates/simple-hipster-cv/cnpkkjdkyhhw Bu formatı kullanan çok kişi gördüm ve şahsi fikrim bir CV kesinlikle bu veya benzeri formatlarda olmamalı.
Fotoğraf olmalı mı sorunsalı. Bazı ülkelerde özellikle istendiğini duydum ama genel olarak fotoğraf olmasına gerek yok. Sizi fiziksel görünüşünüze göre değerlendirmemeliler.
CV kaç sayfa olacak sorunsalı. Bu da yine ülkelere göre belli normlara sahip bir şey, mesela ABD için tek sayfa olsun gibi bir norm var. Ben şahsen buna katılmıyorum, özellikle 10+ yıl tecrübeye ulaşmış kişiler için tek sayfada CV hazırlamak oldukça zor ve birçok önemli bilgi çöpe atılıyor. Ben 2 sayfayı ideal buluyorum hatta bazı durumlarda 3 sayfa bile olabilir.
Tecrübe dışı içerik neler yazılmalı veya yazılmamalı?
Başlık kısmında isim ve birkaç kişisel bilgi yazarak başlıyoruz. Kişisel bilgileri abartıp askerlik durumu, ehliyet bilgisi (gereken bir iş değilse), evlilik durumu, hatta yaş gibi bilgileri yazmaya gerek yok. Yaşadığımız şehir/semt, e-posta adresi, telefon numarası, paylaşmak istiyorsak kişisel web sitesi veya GitHub linki koyulabilir. Kapı numarasına kadar açık adres eklemeye gerek yok.
Bugüne kadar incelediğim CV'lerde en çok gördüğüm ve pek işe yaramadığını düşündüğüm bölüm en tepeye yazılan özet bölümü. CV dediğimiz şey zaten kariyerimizin bir özeti, tepeye bir de özetin özetini koyunca içinde neredeyse hiçbir bilgi olmayan 3-4 cümle yazmış oluyoruz, bu da bana göre CV'de yer kaplamaktan başka bir şey değil. Bunun yerine ben tepeye kariyer hedefi gibi bir bölüm koyulmasını öneriyorum. Basitçe "Ne tarz bir şirket arıyorum?", "Ben nasıl bir katkı verebilirim?", "İlgimi çeken konular neler?" sorularına cevap niteliğinde çok uzun olmayan bir bölüm.
Formal bir eğitim alındıysa onun bilgilerini kısaca yazmanın iyi olacağını düşünüyorum. Okul adı, bölüm ve yıl. Not ortalaması çok yüksek değilse yazılmayabilir, kişinin tercihine bırakıyorum. Anlamlı bir bitirme projesi veya tez varsa onun başlığı da eklenebilir. Eğitim bilgilerine genelde alınan derslerin yazıldığını görüyorum, bunlar anlamlı değil. Mesela bilgisayar mühendisliği okumuş biri OOP dersi aldım yazınca bu hiçbir işe yaramıyor, çünkü OOP dersi almayan bilgisayar mühendisi yok. Alınan derslerden ziyade yapılan projeler varsa (ders projesi değil) onlar yazılabilir.
Yabancı diller kısmı bana gereksiz gelen başka bir bölüm. En büyük sebebi neredeyse herkesin buraya sadece İngilizce ve Türkçe yazması. CV dili İngilizceyse (değilse neden değil?) zaten oraya İngilizce biliyorum yazmak anlamlı değil, benzer şekilde Türkiye'deki şirketlere başvuruluyorsa çoğu zaman isimden Türk olduğunuz anlaşılıyor, Türkçe biliyorum yazmak da anlamlı değil. Bunun dışında giriş seviyesinde Fransızca, İtalyanca, İspanyolca vs biliyorum demek de hiçbir şey katmıyor. Yabancı dil yazmanın anlamlı olduğu belki de tek senaryo başvurulan pozisyonda spesifik bir dil bilgisi isteniyorsa ve siz de o dile hakimseniz yazılabilir, onun dışında CV'de olmaması gereken bir bölüm.
Bir diğer gereksiz bulduğum kısım hobiler. Hobilere mesela dağcılık, basketbol yazdım diyelim. Mülakat yapıldı ve işe uygun olmadığım düşünüldü, "Aa ama basket oynuyormuş, işe alalım" gibi bir şey demeyecekler veya işe uygun olduğum düşünüldü, "Aa dağcılıkla ilgileniyormuş, hiç sevmem, işe almayalım" gibi bir şey de demeyecekler. Bir pozisyon için teklif alıp almayacağımız hobilerimizle değil işe uygunluğumuzla, teknik becerilerimizle alakalı. Hobileri yazmayı mülakatta sohbet açma aracı olarak görüyorsanız yine de gerekli olduğunu düşünmüyorum. Zaten mülakatta sohbet için bir zaman ayrıldıysa ve burada hobiler konuşulacaksa mülakatı yapan kişi bunu soracaktır, önden bu bilgiyi vermenin yine bir faydası olmuyor.
Teknik beceriler kısmı önemli. Burada yapılan büyük yanlışlar var, onlardan bahsetmek istiyorum.
Programlama dilleri: Hayatınız boyunca iyi kötü kullandığınız 10 programlama dilini yazmayın. Mesela "C/C++, C#, Java, PHP, JavaScript, Go, Python" yazan CV gördüm. Öncelikle zaten C ve C++ farklı diller onu "/" kullanarak yazmak o dile hakim olmadığınız göstergesi. Bunun dışında üniversitede bir derste Java kullandınız diye o dili de yazmayın. Buraya gerçekten hakim olduğunuz, profesyonel seviyede çalışabileceğiniz veya çalışmak istediğiniz dilleri yazın. Bence 2 veya 3 dilden fazla yazılmamalı. Peki diyelim ki gerçekten dillerin hepsine çok hakimsiniz, o durumda neyi yazacaksınız? Son 2-3 yılda en yoğun kullandığınız dili, en çok keyif aldığınız dili ve belki bir de bir sonraki işinizde kullanmak istediğiniz dili yazacaksınız.
Aynısı bilinen araçlar veya framework'ler için de geçerli, hayatınız boyunca kullandığınız bütün IDE'leri Framework'leri yazmaya gerek yok. Son 2-3 yılı düşünerek doldurun bu kısmı.
Word, Excel vs biliyorum yazmak sadece ilanda kriter olarak yazıldıysa yazılsın, onun dışında bahsetmeye gerek yok.
Yazılan beceri her neyse, 3/5 4/5 biliyorum gibi bilgiler eklemeyin çünkü bunların bir referansı yok. 4/5 C++ bilmek diye objektif bir tanım yok çünkü, bir anlamı olmuyor haliyle.
Tecrübeleri nasıl yazacağız?
Yazı dizisinin 2. bölümünde görüşmek üzere :)